---

Τρί 02 Αυγ 2005

ΑΡΩΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ!

Δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα δίχως καινούργιες κυκλοφορίες από τις εταιρίες διανομής γεγονός που δεν σημαίνει κατ ανάγκην όμως και μηδενική σοδειά, αφού η Odeon με ένα διπλό κτύπημα με έντονο το ελληνικό στοιχείο τροφοδοτεί με όμορφο τρόπο τις home cinema αυγουστιάτικες νύκτες μας. Από την μια μεριά η Μελίνακαι από την άλλη ο Ζορμπάς, αποτελούν πρώτης τάξης επιλογές, αποδεικνύοντας πως ο ελληνικός κινηματογράφος – δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που δεν θεωρεί τον Dassin Έλληνα – ακόμη και με περιορισμένα κονδύλια, μπορεί όταν θέλει να κάνει κυριολεκτικά θαύματα.



www.cine.gr DVD COLLECTION

ZORBA THE GREEK – ΑΛΕΞΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ

25 λέξεις – Ελληνοβρετανός διανοούμενος αποφασίζει να κάνει ένα μακρύ ταξίδι αναζήτησης, στην πατρίδα του πατέρα του, την Κρήτη, ένα ταξίδι στο οποίο θα γνωρίσει τον άνθρωπο που θα αλλάξει ολόκληρο τον τρόπο σκέψης του. Τον Αλέξη Ζορμπά.

Στο Ράφι – Μια διαδρομή μέσα στην ανθρώπινη ψυχή του καθαρόαιμου έλληνα, όπως καταγράφηκε πριν από σαράντα και πλέον χρόνια στο σελιλόιντ και αποτελεί το σήμα κατατεθέν της φυλής μας, έκτοτε σε κάθε γωνιά της γης. Το συρτάκι και ο θρήνος, η καλή καρδιά και η ματαιοδοξία, η φαντασία και η παθιασμένη εκδίκηση, το γαλάζιο του Αιγαίου και το κατάμαυρο του πένθους, συνθέτουν έναν πολύχρωμο καμβά που πάνω τους είναι ζωγραφισμένα όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την χώρα μας. Την κοιτίδα του πολιτισμού. Γραμμένο από την επαναστατημένη πένα του Καζαντζάκη και δραματοποιημένο από τον σημαντικότερο των δημιουργών μας, Μιχάλη Κακογιάννη, το όνειρο του Ζορμπά, ήταν, είναι και θα είναι ο καθρέφτης του τι μπορεί να προσφέρει στον μάταιο τούτο κόσμο ο Έλληνας. Να καταστρέψει τα πάντα μονομιάς, χάρη στην υπερφίαλη επιμονή του και ταυτόχρονα να χορεύει διασκεδάζοντας το κατόρθωμα του…

Ο Μπέιζιλ, ένας νεαρός συγγραφέας, βάζει σκοπό του να ταξιδέψει στην Κρήτη, το νησί καταγωγής του πατέρα του, προκειμένου να δει από κοντά ένα κτήμα που κληρονόμησε, το οποίο υποτίθεται έχει ενδιαφέρον μεταλλευτικά υπέδαφος. Μια χρονική καθυστέρηση στην αναχώρηση του πλοίου χάρη στην κακοκαιρία, θα τον φέρει κοντά σε έναν τυχοδιωκτικού ύφους ταξιδιώτη, τον Αλέξη Ζορμπά, ο οποίος θα τον πείσει να τον πάρει στην δούλεψη του για να τον βοηθήσει στο μεταλλείο. Η παλαιών αρχών κωμόπολη αποξαρχής δεν θα φανεί φιλόξενη για τους δύο άντρες, αφού κανείς ντόπιος δεν θα αντιληφθεί το φιλόδοξο σχέδιο τους, έχοντας περισσότερο να ασχοληθούν με τα ζητήματα που καίνε την κλειστή κοινωνία: Την ξεπεσμένη φαντασιόπληκτη αριστοκράτισσα που διατηρεί ένα ετοιμόρροπο ξενοδοχείο, την χήρα που πρέπει επειγόντως να διαλέξει έναν άντρα στο μοναχικό πλάι της, τον παλικαρά του χωριού που προβληματίζεται τόσο για την στάση του ερωτοκτυπημένου γιου του.

Ανάμεσα στην σχέση του δίχως έμπνευση συγγραφέα και του Ζορμπά, παρεμβάλλονται διαρκώς δευτερεύουσες ιστορίες, χαρακτηριζόμενες περισσότερο από την ευρύτατη υπερβολή που επέδειξε στα έργα του ο Καζαντζάκης για την ράτσα του Έλληνα. Είναι απόλυτα βέβαιο πως η φιλοσοφία του χωριού – και δη του ορεινού Κρητικού – δεν είναι κατά απόλυτη τιμή και αυτή που απεικονίζει του έλληνες σαν λαό. Η φωτογραφία οποιασδήποτε στιγμής όμως του Ζορμπά περιλαμβάνει τα περισσότερα από τα υλικά που είναι φτιαγμένη η ελληνική μαγιά, παρουσιάζοντας τόσο επιτυχημένα τα κομμάτια του εσωτερικού κόσμου που μας χαρακτηρίζουν.

Όλα αυτά βέβαια θα ήταν απλές σημειώσεις σε ένα χαρτί αναφερόμενες σε μια ταινία που «απλά κάποτε υπήρξε» αν στον πρωταγωνιστικό ρόλο δεν υπήρχε ο μοναδικός Anthony Quinn, ο άνθρωπος που στην κυριολεξία υπήρξε για να μεταφερθεί στον κινηματογράφο το βιβλίο του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα. Ο Κακογιάννης έχοντας στην διάθεση του ελάχιστα χρήματα είναι η αλήθεια, αποφάσισε να ρίξει το βάρος στην παρουσία του ήδη αναγνωρισμένου Μεξικάνου (με την ελληνική καρδιά) φροντίζοντας όμως οι δεύτεροι ρόλοι να είναι εξίσου μελετημένοι, άσχετα αν οι ηθοποιοί δεν είχαν τόσο μεγάλη αναγνωρισιμότητα. Έτσι τον μπερδεμένο και σε πολλές στιγμές αναποφάσιστο Μπέιζιλ ερμηνεύει ο μετέπειτα πολύ σημαντικός βρετανός ηθοποιός Sir Alan Bates, την κυνηγημένη από την κοινωνία και την μοίρα μαυροντυμένη Χήρα η πολύ σπουδαία Ειρήνη Παππά, ενώ τον χαρακτηριστικά δυναμικό Μαυραντώνη παίζει ο καταξιωμένος Γιώργος Φούντας. Ξεχωριστή η παρουσία της Lila Kedrova ως ψυχικά διαταραγμένης μαντάμ Ορτάνς, ρόλος που χάρισε στην Ρωσίδα ηθοποιό το Όσκαρ γυναικείου ρόλου υποστήριξης, αλλά και των διάσημων πλέον Σωτήρη Μουστάκα(ο κουζουλός του χωριού), Γιώργου Βογιατζή και Τάκη Εμμανουήλ (ως αγριεμένων βρακοφόρων Κρητικών). Δυστυχώς για τον Quinn, η συγκλονιστική ερμηνεία του που στιγμάτισε ολόκληρη την καριέρα του, ουδέποτε επιβραβεύτηκε με κάποιο μεγάλο βραβείο, μια καταφανέστατη αδικία ειδικά στα Oscars που το άγαλμα απέσπασε ο γλυκανάλατος Rex Harrison για το Ωραία μου Κυρία

Μια ταινία που στάθηκε τροχοπέδη και στην διεθνή (υπερ)αναγνώριση του Κακογιάννη, αφού για ελάχιστους ψήφους και παντελώς άδικα η ταινία με την Audrey Hepburn δεν τον άφησε να χαρεί το Oscar σκηνοθεσίας που δικαιούτο απολύτως. Αδικία, για την οποία και ο ίδιος ο μεγάλος μας δημιουργός έχει εκφραστεί με πικρία πολλές φορές στο παρελθόν αλλά και στον σχολιασμό που συνοδεύει το φιλμ.

Disc – Με αφορμή τα σαραντάχρονα από την πρώτη κυκλοφορία του Ζορμπά στις αίθουσες, η Fox που υπήρξε ο διανομέας της ταινίας στην Αμερική, κυκλοφορεί ένα συλλεκτικής αξίας DVD, με πολύ ικανοποιητικά τεχνικά στοιχεία αλλά και εκπληκτικής σπανιότητας ανέκδοτα μέχρι τώρα πρόσθετα. Το όλο πακέτο δεν δείχνει και πολύ ελκυστικό, ούτε δείχνει πως στο εσωτερικό του υπάρχει ένα εισαγόμενο δισκάκι υψηλών δυνατοτήτων. Το μενού, στατικό και αναμενόμενο απεικονίζει την φιγούρα του Ζορμπά στην χορευτική πόζα με την οποία έμεινε στην ιστορία, οδηγεί τον θεατή στην επιλογή των σάουντρακς αλλά και στα πλούσια για τα χρόνια της παραγωγής extras.

Η εικόνα είναι επεξεργασμένη και όμορφα δοσμένη σε ασπρόμαυρο κάδρο αναμορφικό 1.85/1, που είναι λογικό να αντιμετωπίζει μερικά προβλήματα λόγω της πολυκαιρίας. Ειδικά τα πλάνα που ο φωτισμός δεν είναι και ο καλύτερος, τα φόντα αποκτούν pixilation υφή, που χαλά ελαφρώς την καλή άποψη που δημιουργούν η άριστη φωτογραφία του Walter Lassaly και τα σκηνικά του Βασίλη Φωτόπουλου, αμφότεροι κάτοχοι Όσκαρ για την δουλειά τους. Ηχητικά δεν υπάρχει κάτι το ξεχωριστό, με την στερεοφωνική μπάντα να μπουκώνει όταν αυξάνει η ένταση αλλά και όταν το περίφημο μουσικό θέμα που χαρακτήρισε τον ελληνισμό απ άκρη σε άκρη της υφηλίου, δια χειρός Μίκη Θεοδωράκη, προσπαθεί να γεμίσει τα ηχεία. Ο σχολιασμός από τον Κακογιάννη και τον ειδικό σχολιαστή του έργου του Καζαντζάκη Δημήτριου Λιάππα, είναι άκρως ενδιαφέρον, αφού ο δημιουργός του Ζορμπά, θυμάται σημαντικές ανέκδοτες στιγμές που έζησε κατά την διάρκεια των γυρισμάτων.

Τα πρόσθετα που γεμίζουν τον δίσκο αφορούν σε ένα 50λεπτο αφιέρωμα στο ανεξάντλητο έργο του πολύ μεγάλου Anthony Quinn, σε ένα μικρό φιλμάκι από την – σχετικά κιτς, ελέω τσολιάδων - πρεμιέρα του φιλμ στα Ηλύσια Πεδία, σε αποσπάσματα από τα γυρίσματα αλλά και σε μερικές φωτογραφίες προφανώς από το αρχείο του ίδιου του δημιουργού. Συλλεκτικό απόκτημα και μάλιστα σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή από την Odeon!

Μμμμ… - Ο Ζορμπάςείναι μια από τις ταινίες στις οποίες στηρίζει ακόμη την ύπαρξη του – παρουσιάζοντας τελικά αθλιότητες επιπέδου Safe Sex και Τεστοστερόνη– ο ελληνικός κινηματογράφος, χάρη στην τεράστια απήχηση που είχε μέχρι τα πέρατα του γνωστού μας κόσμου. Παρόλη την δραματική του υφή η χορευτική κατάληξη στην αμμουδιά της Κρήτης, δείχνει το κυριότερο στοιχείο της ταυτότητας μας. Έχει ο Θεός…

ΕΙΚΟΝΑ – (6/10) ΗΧΟΣ –(5/10) EXTRAS – (6/10) ZORBA THE GREEK –(8/10)

NEVER ON SUNDAY – ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ

25 λέξεις – Ο Όμηρος, ένας Αμερικάνος επιπόλαιος συγγραφέας με φιλοσοφικές αναζητήσεις στο ταξίδι του στην Ελλάδα θα συναντήσει και θα εντυπωσιαστεί από την πανέμορφη Ίλια, μια κοινή γυναίκα, προσωποποίηση της ανεξαρτησίας, της ανεμελιάς και τους ελεύθερου πνεύματος.

Στο Ράφι – Μελίνα! Μια δεκαετία τουλάχιστον έχει περάσει από τότε που έφυγε από κοντά μας η μεγάλη Ελληνίδα και όμως μοιάζει να είναι ακόμη δίπλα μας. Η απαράμιλλη ομορφιά της εδώ, στην Στέλλα, στο Τοπκαπί, το τόσο εκφραστικό της πρόσωπο, οι ρυτίδες, η ματιά, η χάρη της, η δυναμικότητα, το «ρε παιδιά» που την έκανε δική μας. Την Μελίνα μας. Βλέποντας και πάλι το «Ποτέ την Κυριακή» αντιλήφθηκα το τι θα πει να παραμένει κανείς μύθος και θρύλος ακόμη και τόσα χρόνια μετά την φυγή του από τα εγκόσμια. Γιατί η δική της φιγούρα καρφώνεται στον νου μου μόλις επεξεργαστώ λέξεις όπως Πολιτισμός, Κουλτούρα, Ελληνίδα και Ακρόπολη. Αχ, Ίλια ντάρλινγκ!

Ο Πειραιάς, ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου, είναι το βασίλειο της Ίλια, μιας ανεξάρτητης και δυναμικής γυναίκας που ασκεί το αρχαιότερο των επαγγελμάτων, έχοντας αναπτύξει φιλικές σχέσεις με το σύνολο των ανθρώπων της καθημερινότητας της. Όλοι την θαυμάζουν, την αγαπούν, την σέβονται και την υπακούν. Και την ίδια και τις ιδιαιτερότητες της, όπως την προσωπική της ανάλυση για τις αρχαίες τραγωδίες που στον δικό της φιλελεύθερο νου, μοιάζουν με καλογραμμένα παραμύθια με αίσιο πάντα τέλος. Γεγονός που θα ξενίσει τον Αμερικάνο ταξιδιώτη Χόμερ Θρέις, που γυρνώντας στα καπηλειά του λιμανιού θα την συναντήσει και θα θελήσει να αλλάξει ολάκερη την σκεπτική της, δείχνοντας της μια πιο ακαδημαϊκή φιλοσοφία ζωής. Που ταυτόχρονα θα σημάνει και αποστροφή από τον τρόπο που αποκομίζει τα προς το ζην.

Στην πραγματικότητα το θέμα δεν απέχει από αυτό το χιλιοπαιγμένο μοτό του Πυγμαλίωνα, του άντρα ο οποίος μένει εκστασιασμένος από την εξωτερική εμφάνιση της πόρνης, βάζοντας σκοπό του να την αποτραβήξει από την «δουλειά». Μόνο που εν προκειμένοις ο Χόμερ σε καμία περίπτωση δεν δείχνει ικανός να αλλάξει την πορεία μιας τόσο δυναμικής γυναίκας όπως η Ίλια. Μια μορφή που σφύζει από ζωή και από ενεργητικότητα, μεταφέροντας διαρκώς στα λαμπερά της μάτια τον αέρα, τον κόσμο και την μουσική του πανέμορφου Πειραιά. Είναι αδύνατον γι αυτήν να φανταστεί ως θα ζήσει το υπόλοιπο της ζωής της ακούγοντας τις όπερες του Βάγκνερ αντί για τα τόσο μελωδικά «Παιδιά του Πειραιά» ή πως τον τοίχο του μικρού της παλατιού θα στολίζει το αντίγραφο ενός Πικάσο αντί για την αφίσα με τους παίκτες του μόνιμου πρωταθλητή!

Δίχως καμία αμφιβολία πρόκειται για την μεγαλύτερη επιτυχία στην βραχύβια άλλωστε κινηματογραφική καριέρα της Μελίνας, την οποία συνέχισε και στο σανίδι του Μπροντγουέι μετέπειτα με το πολύ επιτυχημένο “Ilia Darling”. Όταν πλέον είχαν αλλάξει οι αποχές και ο Dassin δεν ήταν ο δακτυλοδεικτούμενος από τους δοσίλογους Καζάν, ώστε να κινηματογραφεί τις ανησυχίες του εξόριστος στην μακρινή Ευρώπη. Στο “Never On Sunday’ η Μελίνα είναι τόσο λαμπερή και καθηλωτική, που καταφέρνει να καλύψει τις τεράστιες υποκριτικές αδυναμίες του (συζύγου της από τότε) Dassin, ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο του Χόμερ, πιθανότατα λόγω έλλειψης πόρων. Ο Γιώργος Φούντας στέκεται για ακόμη μια φορά παλικάρι στο πλευρό της ως Λατίνος λιμενεργάτης Τόνιο, ο μοναδικός τελικά που μπορεί να την οδηγήσει σε άλλους δρόμους. Τέλος μια σωρεία πολύ σπουδαίων ελλήνων ηθοποιών κάνουν το πέρασμα τους ανάμεσα στους οποίους διακρίνονται ο Τίτος Βανδής ο οποίος στο εξής ακολούθησε μια σημαντική διεθνή καριέρα, ο Θανάσης Βέγγος, ο Δήμος Σταρένιος, η Δέσπω Διαμαντίδου, ο Μήτσος Λυγίζος, ο Αλέξης Σολωμός και σε υπερβολικά νεαρή ηλικία σαν ναυτάκι του αμερικάνικου στόλου ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ.

Disc – Η δημιουργία της United Artists, δυστυχώς δεν είχε και την καλύτερη τύχη στην κυκλοφορία της στο βίντεο. Απλά και μόνο το γεγονός πως όλα τα περιεχόμενα του δίσκου σε data δεν ξεπερνούν τα 4 Gigabyte, μιλάει από μόνο του. Μπορεί στο εξώφυλλο η έγχρωμη μορφή της θεληματικής Μελίνας να υπόσχεται πολλά για το δισκάκι η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική. Το μενού μοιάζει με πρωτόγονό και πάντως σε καμία περίπτωση δεν θυμίζει άλλες κυκλοφορίες της πάλαι ποτέ κραταιάς MGM. Όσο για πρόσθετα – τι κρίμα και υπάρχούν πολλές δυνατότητες αφού αρκετοί συντελεστές, όπως ο δημιουργός, βρίσκονται ακόμη εν ζωή – δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα.

Δεν χωρά φυσικά κανένα ερώτημα για το ποιο είναι το κομμάτι με την μεγαλύτερη δυναμική στο έργο. Απλά και μόνο η ύπαρξη της ομορφότερης μελωδίας που έχει γραφτεί ποτέ για να συνοδεύσει κινηματογραφικό φιλμ, είναι αρκετή για να αναδείξει ακόμη και αυτή την μονοφωνική μπάντα σε ένα ηχητικό αριστούργημα! Ο Μάνος Χατζιδάκις περνά τις καλύτερες ημέρες της δημιουργικής του καριέρας γεγονός που χαρίζει με χαρακτηριστική άνεση σε αυτόν ένα Οσκάρινο αγαλματάκι και σε εμάς ένα από τα πιο αθάνατα μουσικά θέματα όλων των εποχών. Οπτικά η ταινία δίνεται σε ασπρόμαυρο κάδρο, που δίχως να είναι άριστο, είναι μακράν καλύτερο από οποιαδήποτε κόπια έχουμε απολαύσει τις περιπέτειες της Ίλια στο παρελθόν. Για τα extras δυστυχώς τα προείπα. Ούτε τρέιλερ. Πολύ λυπηρό…

Μμμμ… - Παρόλα αυτά πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές στιγμές του ελληνικού σινεμά, με την Μελίνα μας να καθοδηγεί με το χαμόγελο της δεκάδες διάσημους πρωταγωνιστές μας και το μουτζούρικο αλλά τόσο αληθινό και ζεστό φόντο του Πειραιά να δημιουργεί την δική του ξεχωριστή ευχάριστη ατμόσφαιρα. Ακόμη και γυμνό το DVD είναι συλλεκτικό απόκτημα!

ΕΙΚΟΝΑ – (6/10) ΗΧΟΣ –(6/10) EXTRAS – (1/10) NEVER ON SUNDAY –(8/10)

Το CineDVD είναι μια προσφορά του

---