---

Δευ 09 Μαϊ 2005

Hotaru No Haka a.k.a Grave Of The Fireflies (1988)

«Why must fireflies die so young?»

Γιαπωνέζικα κινούμενα σχέδια ε; Για παιδιά ε; Όχι, όπως θα αποδείξουμε σήμερα. Την προηγούμενη εβδομάδα έτυχε να δω μερικά επεισόδια Yu-Gi Oh, περιμένοντας την αρχή των Simpson και κάπου εκεί, στη μέση του τουρνουά όπου χαρακτήρες καλούσαν μέσω καρτών (που οι μπόμπιρες θα βρουν σε περίπτερα κλπ) αιγυπτιακές θεότητες και χρυσούς δράκους να χτυπηθούν για την πάρτη τους σκέφτηκα: Πως κατέληξε έτσι η ευγενής τέχνη των κινουμένων σχεδίων; Από πότε είναι πιο σημαντικό να πουλήσεις φακελάκια με τέρατα που αψηφούν κάθε λογικό ορισμό από το να προσφέρεις στα μικρά ένα αξιόλογο προϊόν, που δεν θα τους προκαλέσει επιληψία και δεν θα πλασάρει merchandise; Όποιος μιλήσει για hentai porn να φύγει από την αίθουσα: Πως είπατε; Ότι ανέκαθεν έτσι ήταν; Ναι, μπορεί να έχετε και δίκιο.. αλλά θέλω να δω ποιο μικρό θα αγόραζε ποτέ μια πιθανή action figure της μικρής Setsuko.

Βρισκόμαστε προς το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Στην επαρχιακή πόλη της Ιαπωνίας, ζει ο νεαρός Seita, μαζί με την μητέρα του και τη μικρή αδερφούλα του, Setsuko ενώ ο πατέρας του μάχεται στον Ειρηνικό Ωκεανό για την τιμή του αυτοκρατορικού στόλου. Οι βομβαρδισμοί από τα Αμερικάνικα αεροπλάνα είναι καθημερινό φαινόμενο, και το τρέξιμο προς τα αντιαεροπορικά καταφύγια ρουτίνα αλλά ο Seita,και όχι μόνο, είναι σίγουρος ότι ο πόλεμος θα λήξει με την νίκη της Ιαπωνίας. Δυστυχώς γι αυτόν, οι φαντασιώσεις για νίκη και ευημερία του έθνους αφήνουν τη θέση τους στη σκληρή πραγματικότητα. Η μητέρα τους πεθαίνει σε έναν από τους βομβαρδισμούς και ο Seita πλέον είναι ο μοναδικός κηδεμόνας της μικρής Setsuko, μιας που ο πατέρας τους δεν έχει επιστρέψει και δεν απαντά καν στα γράμματά τους. Τα δυο παιδιά φιλοξενούνται για λίγο από την θεία τους αλλά όταν αυτή απαιτήσει από τον Seita να πάψει να είναι βάρος και να βοηθήσει στην επιβίωση της οικογένειας βρίσκοντας μια δουλειά ,ο Seita αποφασίζει να φύγει και να βρει καταφύγιο σε μια σπηλιά, πάντα μαζί με την Setsuko.

Aπό τα πιο διάσημα anime του στούντιο Ghibli, δημιουργικής βάσης του Hayao Miyazaki, το Grave Of The Fireflies είναι παρόλα αυτά σκηνοθετικό παιδί του Isao Takahata και ο Miyazaki δεν ασχολήθηκε καθόλου με την παραγωγή. Ο Takahata ανέλαβε και τη φροντίδα του σεναρίου, από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Akiyuki Nosaka και φρόντισε να διατηρήσει στο ακέραιο την φριχτή ατμόσφαιρα του πολέμου και τα δραματικά γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του 75χρονου συγγραφέα. Οι χαρακτήρες και η animation έχουν την προσοχή που το στούντιο πάντα έδινε στα φιλμ του: Μεγάλη προσοχή στις λεπτομέρειες αλλά ακόμα μεγαλύτερη στους χαρακτήρες- είναι επιτακτική ανάγκη να ξεχάσουμε όσο είναι δυνατόν το ότι βλέπουμε κινούμενα σχέδια. Προσέξτε για παράδειγμα τη φυσικότητα των κινήσεων της Setsuko όταν βγάζει τα ρούχα της για να βουτήξει στη θάλασσα με τον αδερφό της: Πρόκειται για μια σκηνή 20 δευτερολέπτων.. 20 δευτερόλεπτα στα οποία παρακολουθούμε ένα παιδί να γδύνεται με φυσικότατες κινήσεις πριν μπει στη θάλασσα. Το ζητούμενο είναι ακριβώς αυτό: Να αφιερωθεί αρκετός χρόνος στις μικρές λεπτομέρειες, στην αδεξιότητα και τους μανιερισμούς ενός μικρού παιδιού ώστε να μην βλέπουμε πλέον την Setsuko σαν καρτούν αλλά σαν πραγματικό χαρακτήρα. Από αυτή την πλευρά, η δουλειά που έχει γίνει στο Grave Of The Fireflies είναι υποδειγματική. H ταινία έχει τις ρίζες της στη θλίψη και την απώλεια-πως μπορεί να απαιτήσει την συναισθηματική μας συμμετοχή αν δεν νιώθουμε τους χαρακτήρες αληθινούς; Πείτε ότι θέλετε για την διάσημη σκηνή της u>Bambi- όσο συγκινητική και αν θεωρείται, η μητέρα της παραμένει ένα ελάφι. Στην περίπτωσή μας μιλάμε για ανθρώπους.

Όπως είπα στην αρχή, η ταινία δεν είναι για παιδιά. Καμία ταινία που αρχίζει με τον πρωταγωνιστή της να πεθαίνει, μόνος και βρώμικος δεν είναι για παιδιά. Ο πόλεμος έχει τελειώσει, αναμένεται η άφιξη των Αμερικάνων νικητών και ο Seita (τον οποίον ακόμα δεν ξέρουμε) βρίσκεται εξαθλιωμένος σε έναν σταθμό. Voice over: «In 1945, on the night of September 21, I died».Έχουμε την προσοχή σας; Ωραία. Γιατί η ταινία, αν και για ένα μεγάλο μέρος της επιμένει στην παιδική πλευρά των δυο πρωταγωνιστών (ή τουλάχιστον στην καταδικασμένη προσπάθεια τους να παραμείνουν παιδιά) σε καμία περίπτωση δεν προσπαθεί να χρυσώσει το χάπι όταν η φρίκη χτυπάει την πόρτα: Ο θάνατος της μητέρας τους δεν ανακοινώνεται με ένα απλό τηλεγράφημα-ο Seita φτάνει στο νοσοκομείο έγκαιρα για να αντικρίσει το καμένο πτώμα της στην τελευταία του πορεία προς την πυρά, όπου ένας σωρός νεκρών καίγεται με συνοπτικές διαδικασίες. Τα δύο παιδιά διασκεδάζουν ανέμελα στην παραλία όταν η Setsuko παρατηρεί τον «κοιμισμένο κύριο» (οι μύγες που τον περιτριγυρίζουν δεν αφήνουν στον Seita και σε μας καμία αμφιβολία), κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών βλέπουμε νεκρούς στρατιώτες –ο Takahata σε καμία περίπτωση δεν θέλει να μας αφήσει να παρασυρθούμε στο παραμύθι που προσπαθούν να ζήσουν τα δύο παιδιά, ενώ ο κόσμος γύρω τους καταρρέει. Όσο πλησιάζουμε προς το φινάλε, αρχίζουμε να έχουμε την ανησυχητική υποψία πως ότι και να έχει συμβεί στην Setsuko, όχι μόνο θα αναγκαστούμε να το παρακολουθήσουμε αλλά για μας έχει κρατηθεί και η καλύτερη θέση. Η κατάληξη της ιστορίας άλλωστε είναι γραμμένη από την αρχή, με τον Seita να αφήνει τη τελευταία του πνοή και να συναντάει , επιτέλους, το πνεύμα της Setsuko για να συνεχίσουν επ άπειρον τη σχέση στοργής που θα παρακολουθήσουμε στην υπόλοιπη ταινία. Όσο προετοιμασμένοι και να είστε βέβαια, δεν έχετε ιδέα για το πόσο θα σας σημαδέψουν οι σκηνές όπου ο Seita αναγκάζεται να περιποιηθεί για τελευταία φορά την αδερφή του. Σε συνδυασμό με το σπαρακτικό theme του Yoshio Μamiya, μπορώ άνετα να κατατάξω τα ελάχιστα αυτά δευτερόλεπτα στις πιο συγκινητικές στιγμές που έχω δει ποτέ σε φιλμ. Μην μπερδευτείτε: Η ταινία δεν είναι ένα απλό tearjerker. Μόλις περάσει η αρχική σας έκπληξη για την «σκληρότητα» του φιλμ θα δείτε ότι υπάρχουν και άλλα επίπεδα. Μπορεί η ταινία να έχει ένα ξεκάθαρο αντιπολεμικό μήνυμα (και όχι φιλοιαπωνικό, ή αντιαμερικανικό- τα δυο παιδιά θα μπορούσαν να είναι άμαχοι μιας οποιασδήποτε χώρας, άλλωστε τα ασιατικά χαρακτηριστικά δεν είναι έντονα επάνω τους) αλλά, σε ένα πιο ειδικό επίπεδο, ο Seita παρασυρμένος από το πείσμα του, την περηφάνειά του ή ακόμα και την αβάσιμη αισιοδοξία του παίρνει αποφάσεις που τελικά επηρεάζουν κάποιον άλλον, πιο αδύναμο που τελικά πληρώνει τις συνέπειες. Όση ευθύνη φέρουν οι αμερικάνικες βόμβες για τους χιλιάδες νεκρούς, τόση ευθύνη φέρει και η απερισκεψία του Seita για το θάνατο της Setsuko. Έχοντας δει την κατάληξη, η αρχική σκηνή αποκτά άλλο νόημα: Ο Seita έχει επιβιώσει αλλά κουβαλάει μαζί του όχι μόνο την μνήμη της Setsuko αλλά και τις ενοχές που τον βαραίνουν για ότι έγινε.



Μια καταπληκτική δουλειά σε όλα τα επίπεδα, θεματικό, καλιτεχνικό, ψυχολογικό, το Grave Of The Fireflies μπορεί να μην είναι ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της, συνήθως over the top Ασιατικής animation, αλλά είναι η μοναδική φορά που χαρακτήρες ζωγραφισμένοι σε χαρτί έχουν πιο πολύ δύναμη από 100 απόφοιτους του Actor’s studio.

Ταινία: (9/10)
Αν ο Πρωιμάκης σταματήσει να βλέπει hentai: (10/10)

---

(1024x768)

Κατεβάστε εδώ το επίσημο Wallpaper της στήλης...

---